Al jaren ‘droom’ ik ervan om dieren in te zetten bij mijn werkzaamheden. Wilde fantasieën over hoe je honden kunt inzetten in hulpverlening, over hoe je mensen kunt helpen door de inzet van dieren passeerden de revue. Diverse plannen zijn gestart maar ook gefaald; van diergeneeskunde naar kynologisch instructeur naar uiteindelijk de opleiding die ik in 2016 gestart ben: Dog Assisted Coaching bij Pets4Care. Ik heb me dat jaar ondergedompeld in hondentaal, coaching, training, mindfulness, ervaren, geven en delen, leren en ontdekken. Een hele mooie nieuwe wereld ging er voor me open en ik voelde me meteen ‘thuis’. In het afgelopen jaar heb ik verdiepingen gevolgd op gebied van AAI in het verpleeghuis, natuurcoaching, Hersenwerk voor Honden en het gebruik van hersenwerk als coachtool.

Waarom coachen met honden?
Er schuilt een waardevolle kracht in het contact met honden. Ze zijn onwijs goed in het kunnen aanvoelen van (onderliggende) emoties, reageren op gedrag en het ‘er zijn’. Hiermee bedoel ik dat zij door hun ‘zijn’ bijvoorbeeld een symbool of metafoor kunnen zijn voor een bepaalde coachvraag kunnen zijn, of een drempelverlager. Honden leven in het hier en nu. Ze denken niet na over wat er in de toekomst moet gebeuren of hebben een oordeel over de kleding die je gister droeg. Ze hebben geen verborgen agenda. Honden zijn daarmee fantastische leermeesters in geduld hebben en laten zien dat het is zoals het is.

Ik blijf me verbazen over het feit dat juist door het inzetten van een hond, veel zaken als ‘natuurlijk’ aan het licht lijken te komen. Honden reageren als natuurlijk op onze lichaamstaal. Denk maar eens aan hondeneigenaren die aangeven dat hun honden het ‘weten’ als ze verdrietig zijn, dat ze blij zijn als zij blij zijn en weer anders reageren als we boos of geïrriteerd zijn. Honden zijn meesters in het lezen van onze lichaamstaal en hoewel zij absoluut een aantal woorden van ons leren, reageren zij vooral op de intentie achter deze woorden. Honden merken zelfs de meest minieme veranderingen in ons gedrag op en zullen daar op reageren. Als Dog Assisted Coach is het je taak om deze signalen te herkennen en met je coachee te delen. Daarom belangrijk op de hoogte te zijn van hondentaal en je daarin continu te blijven ontwikkelen. Helaas zullen wij mensen nooit alles kunnen leren lezen wat honden communiceren, simpelweg omdat ons menselijk brein niet zo snel is.

Een coach die een hond in zet maakt gebruik van feit dat honden zo goed reageren op lichaamstaal. Tijdens de opleiding heb ik geleerd mensen te begeleiden in hun persoonlijke ontwikkeling en te reageren op het geen dat wordt aangedragen door de coachee zelf. Samen met mijn hond hoop ik mensen te helpen hun eigen pad te ontdekken, te ontdekken waar hun eigen krachten liggen en mogelijke belemmeringen te helpen ombuigen naar mogelijkheden. Het antwoord op veel coachvragen ligt binnen de coachee zelf, in de onderbewuste lagen van zijn of haar eigen persoonlijkheid. Bij coaching gaat het er dan ook niet om wat ik een goede weg vind voor de coachee, maar dat ik de coachee begeleid bij het vinden van zijn eigen pad, zijn eigen antwoorden. De metafoor die ik hierbij graag gebruik is dat zelfs als ik denk dat rechts de beste kant op is, maar de coachee zelf echt heel graag rechtdoor wil, we dan samen rechtdoor gaan en kijken waar we uitkomen. Het gaat om wat ik denk dat goed is, maar om het pad van de coachee. De hond die hierbij aanwezig is als co-coach kan helpen bij het zetten van stapjes richting het bewust en zichtbaar maken van het onbewuste laagje.

Het team; de coach en de co-coach

De hond als co-coach wordt vaak vergeleken met een hulphond. Er is een belangrijk verschil. Eigenaren van hulphonden hebben hun hond nodig in het dagelijks leven en zijn hier van afhankelijk. Van beide honden wordt verwacht dat ze een rustig karakter hebben, sociaal zijn en leuk vinden om contact te maken met mensen. Aan hulphonden worden echter ook andere eisen gesteld. Bij coaching is de hond ondersteunend of simpelweg ‘aanwezig’, maar mag hij nooit of te nimmer verantwoordelijk zijn als zijnde ‘therapeut’. Het gaat om de interacties, de verbinding die mensen aan gaan met dieren en andersom. Binnen Dog Assisted Coaching ben je samen met je hond een team en is het jouw taak niet alleen de coachee te begeleiden maar ook je hond goed te begeleiden. Op het moment dat jij je hond niet goed begeleid kan hij negatieve ervaringen opdoen en in de weerstand gaan. Hiermee wil ik aangeven dat in principe iedere hond geschikt is voor coaching, mits jij als coach ook de hond op een juiste manier begeleid.

De perfecte hond of het perfecte ras voor het werken met honden binnen coachen bestaat niet. Wil je toch een aantal eigenschappen noemen die van belang zijn voor een fijne hond als co-coach, dan kun je denken aan een open karakter, niet snel onder de indruk zijn van (harde) geluiden of vreemde mensen/gedragingen, graag contact willen maken met mensen en een gezond lijf dat vrij is van ongemakken.

Het is belangrijk dat de in te zetten dieren vrij zijn van honger, dorst, angsten, pijn en lichamelijke ongemakken. Daarnaast ie het belangrijk dat je de dieren, voor zover mogelijk, zelf de keus laat maken om mee te coachen of niet. Zo kan het niet contact willen maken met een coachee is immers ook een signaal zijn wat in coaching gebruikt kan worden. Het is goed om je te realiseren dat jij de keus hebt gemaakt om te gaan coachen, niet de hond. Het zijn levende dieren en geen gebruiksvoorwerpen, dus het is je plicht om het welzijn van je dier en zijn eigen behoeften in de gaten te houden en daar naar te handelen. Zij zijn wie ze zijn, net als jij, net als ik, en dat is goed.

De Dog Assisted Coach als ondernemer

Naast mijn net gestarte bedrijf CoDi-Coachen met Dieren werk ik nog twee dagen parttime bij Kadera aanpak huiselijk geweld. Ik organiseer daar activiteiten voor kinderen gericht op contact met dieren en natuur. Hier zet ik ook mijn eigen hond bij in. Daarnaast ben ik algemeen bestuurslid geworden bij AAIZOO en ben ik veel bezig met netwerken in het veld. Als startende ondernemer is het belangrijk dat je gezien wordt en mensen te laten weten dat je er bent.

Door veel in gesprek te gaan met collega’s in het vak en andere zzp’ers ontwikkel je steeds meer je eigen pad. Door met hen in gesprek te gaan over positieve kanten van het ondernemerschap en de belemmeringen die zij tegengekomen zijn krijg ik steeds vertrouwen in mezelf en het proces. Ik vind ondernemen nog steeds een beetje spannend vanwege al het nieuws dat op mijn pad komt. Niet alleen het netwerken met andere zzp’ers, maar ook het organiseren en bijwonen van intervisiebijeenkomsten met collega’s, zorgt ervoor dat je kennis kunt blijven uitwisselen, maar ook dat je een moment hebt waar je ervaringen kunt uit wisselen en je vragen kunt stellen. Netwerken is heel erg mooi en levert veel op, maar blijf altijd een beetje eigenwijs en bewandel je eigen pad.

Als startende ondernemer binnen Dog Assisted Coaching komt er veel op je af. Je bent volop aan het leren, en daarnaast moet je je eigen bedrijf starten en rollend krijgen, maar ook op je hond(en) letten. Wanneer je startend bent is het belangrijk te specificeren wat je werkzaamheden zullen zijn, maar ook wie je doelgroep is. Wil je met kinderen, of juist met volwassenen of ouderen werken? Wil je mensen met een (fysieke of geestelijke) beperking begeleiden of juist niet? Je mag hier de tijd voor nemen, maar het is erg belangrijk om te kijken wat er bij jou en je hond past.
Als je weet wie je doelgroep wordt komen de volgende vragen: waar kun je ze vinden en hoe kun je ze het beste benaderen? Veel gebeurd via sociale media, maar je kan je diensten ook altijd aanbieden bij bijvoorbeeld huisartsen, psychologen, gemeenten, dierenartsen, buurthuizen, scholen of via andere kanalen. Een goede tip is dan ook om een sociale kaart te maken van je omgeving. Waar is iedereen te vinden, en naar wie kan jij doorsturen als dat nodig is? Zijn er in jouw buurt ook mensen die dit werk al doen?

Daarnaast is het voor jezelf te weten waar jij goed in bent, hetgeen waar jij voor staat en wat je uitdraagt, waarvoor mensen bij jou zouden komen. Ook is het handig om te inventariseren waar je zelf hulp bij kunt gebruiken. Voor mij was het bijvoorbeeld heel duidelijk dat ik hulp nodig heb bij mijn financiën. Iemand die mij de tips geeft hoe ik mijn administratie op orde kan houden zodat de administratie overzichtelijk blijft. Een andere valkuil voor mijzelf is dat ik heel veel leuk vind. Er zijn vele verdiepingen en opleidingen die ik graag nog meer wil doen, maar naast dat mijn financiële toestand dat nu niet allemaal toestaat, loop ik ook het gevaar dat ik bezig blijft met leren en studeren en ik er voor mijn gevoel eigenlijk nooit echt klaar voor bent. De tip die ik heb meegekregen is om mezelf een doel te stellen voor de korte termijn en voor de lange termijn. Bepaal wat nu nodig is, en wat nog even kan wachten.

Ondernemen gaat met vallen en op staan. Dat is niet erg. Van iedere situatie leer je altijd weer iets waardevols. Gun jezelf dat je af en toe mag vallen en weer op staan, hoe moeilijk dat soms ook is.